Yazar: Dr. Mahmut Naci ÇUHACI
Bu yazımda, gerek kamu gerekse özel sektörde görev yapan yöneticilere bir mum ışığı kadar da olsa katkı sağlaması için Strateji ve Stratejik Planlama kavramlarından söz edeceğim.
Strateji, 18. yy. dan itibaren askeri alanda kullanılan bir deyimdir. Askeri güçlerin harekatını siyasal iktidarca belirlenmiş bir hedefe ulaşacak biçimde birleştirme sanatıdır. Başka bir deyişle, bir savaşın sürdürülmesi veya bir ülkenin savunma ihtiyaçları için askeri, siyasal, ekonomik ve manevi güçlerin hareketini birbiri ile uyumlu kılma sanatıdır. Oyunlar kuramında (matematikte) ise, belirli bir konjonktürde ilgili kişilerin davranış varsayımlarının fonksiyonu olarak alınan kararların kümesidir.
Bir başka tanıma göre de eldeki tüm olanakları sayıca zayıfken bile uygun yer ve zamanda en etkili biçimde kullanabilmek böylece olabildiğince büyük bir hızla asıl hedefe yöneltmek. Basit bir sanat, ancak eksiksiz bir uygulama düzenli bir hazırlık ile istenen sonuç!
Planlama ise; her bilim dalında ayrı bir tanımı olan genel bir deyim. Bizim konumuza uyan tanım ise, bir amaca ulaşmak için, önceden tasarlanan işlemlerin düzenli sıralanışı; bu biçimde hazırlanmış tasarı (kaynakların en uygun kullanımı için) Neyi, Nerede, Ne Zaman, Nasıl ve Kim yapacak, sorularına cevap verilmesidir.
Yönetimle ilgili eğitimler, seminerler ya da üniversitelerde öğrenilen şeylerin tek amacının “stratejik düşünebilme” olduğunu ileri sürülebilir. Stratejik düşünebilenler ise stratejik planlama yapabilenlerdir.
Stratejik Plan
Kurumlarca; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle hazırlanan plandır.
Stratejik Planlama
Durağan değil, dinamik bir süreç; bir düşünme (yaşam) biçimi; anlık, orta ve uzun vadeli bölümleri birbirinin içine girmiş yaşayan bir organizma yaşatan bir yöntemdir.
İş hayatında mucize yoktur, doğru yapılmış stratejik planlama vardır. Unutulmamalıdır ki, ekibin tümünün stratejik düşünebilmesi, başka bir deyimle “düşünce kalitesi”nin yüksek olması mükemmelliğe ulaşmak için gereken temeldir.
Organizmanın kalbi: Amaç / Hedef
Kurum neden var? Amaç, kurumun varoluş nedenidir. Her iş ve meslek “insan”a hizmet için bir fırsattır.
Kar: Amaç mı, araç mı?
Kurumun amacı = Takımın amacı = Çalışanın bireysel amacı
Takımın amaca inanması;
“Bir işi ileri götüren hedef düşüncesidir. Vizyonlar değişebilir, stratejiler birbiri ardına görünüp kaybolur, fakat hedef düşüncesi yaşamaya devam eder.”
Sonuç: Hedefe doğru stratejik düşünme yeteneği sisteme kan pompalar, girişim ruhunu, başarı tutkusunu diri tutar. Beyni ve zekayı duyguyla kuşatır, şevk ve sevgiyi bünyesinde barındırır. Ancak, dikkatli davranmak gerekir. Zira insan kalbi gibi kırılgandır…
Gelecek yazımda vizyon ve misyondan söz etmek üzere.
Yazar: Dr. Mahmut Naci ÇUHACI
Not: Bu yazı, Aksaray Posta Gazetesi’nde 10 Temmuz 2012 tarihinde yayınlanmıştır.